Ο εγκέφαλος μετά θάνατον: Τι κάνει ο νους τα τελευταία 30 δευτερόλεπτα της ζωής;

Ο εγκέφαλος μετά θάνατον: Τι κάνει ο νους τα τελευταία 30 δευτερόλεπτα της ζωής;

Νέα επιστημονικά ευρήματα έρχονται να ταράξουν τα δεδομένα και να ανοίξουν μια τρομακτική, αλλά συναρπαστική συζήτηση: ίσως, για λίγες στιγμές, παραμένουμε… με συνείδηση μετά θάνατον.

Η έρευνα στον Καναδά που αλλάζει τα πάντα

Το 2023, ομάδα ερευνητών στο University of Western Ontario στον Καναδά παρατήρησε, σε έναν κλινικά νεκρό ασθενή, συνεχιζόμενη εγκεφαλική δραστηριότητα για περισσότερα από 30 δευτερόλεπτα μετά τη διακοπή της καρδιακής λειτουργίας. Μέσω ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος (EEG), καταγράφηκαν κύματα τα οποία συνδέονται με συνείδηση, ονειρική σκέψη και μνήμη. Με απλά λόγια, ο εγκέφαλος του νεκρού ασθενή «συνέχισε να σκέφτεται» για λίγα ακόμα δευτερόλεπτα.

Τι βλέπει κάποιος όταν πεθαίνει;

Αν και η εμπειρία του θανάτου δεν μπορεί να αναπαραχθεί πλήρως εργαστηριακά, χιλιάδες μαρτυρίες ανθρώπων που «επέστρεψαν» από κλινικό θάνατο (Near-Death Experiences - NDEs) περιγράφουν εντυπωσιακά κοινά μοτίβα:

Ένα έντονο φως ή «τούνελ»
Αίσθηση αποκόλλησης από το σώμα
Παρουσία αγαπημένων προσώπων
Αναδρομή σε στιγμές της ζωής
Απόλυτη ηρεμία και αποδοχή

Ορισμένοι επιστήμονες υποστηρίζουν πως όλα αυτά μπορεί να είναι αποτέλεσμα βιοχημικών αντιδράσεων του εγκεφάλου που προσπαθεί να «κρατήσει» τον οργανισμό στη ζωή ή να «κλείσει» ομαλά.

Μήπως ο θάνατος είναι διαδικασία και όχι στιγμή;

Η ιδέα ότι ο θάνατος είναι ένα «on/off» μοιάζει πλέον ξεπερασμένη. Σύμφωνα με το NYU Langone School of Medicine, σε πρόσφατη μελέτη με 567 ασθενείς που υπέστησαν καρδιακή ανακοπή, το 40% ανέφερε κάποιο επίπεδο επίγνωσης, ενώ ήταν κλινικά νεκροί.

Ο Dr. Sam Parnia, κορυφαίος ερευνητής στο πεδίο, δήλωσε: «Ο θάνατος δεν είναι μία στιγμή, αλλά μία αναστρέψιμη βιολογική διαδικασία. Η συνείδηση μπορεί να παραμείνει ενεργή για αρκετά λεπτά μετά το τέλος της καρδιοαναπνευστικής λειτουργίας».

Αν η συνείδηση συνεχίζει να «λειτουργεί» όταν το σώμα έχει ήδη παραδώσει, τότε ίσως βρισκόμαστε μπροστά σε μια από τις μεγαλύτερες ανατροπές στη σύγχρονη νευροεπιστήμη, αλλά και στη φιλοσοφία της ύπαρξης.

Ο θάνατος ίσως δεν είναι το τέλος που φανταζόμασταν. Ο εγκέφαλος, σε μια τελευταία πράξη «αντίστασης», μπορεί να κρατά τη φλόγα της συνείδησης αναμμένη για λίγα ακόμη δευτερόλεπτα, αρκετά για να δούμε ένα φως, μια μορφή ή την... ολόκληρη τη ζωή μας να περνά από μπροστά μας.

Μπορεί να μη γνωρίζουμε ακόμα την πλήρη αλήθεια, αλλά κάθε νέα έρευνα μας φέρνει πιο κοντά στην πιο σημαντική ερώτηση όλων: Τι συμβαίνει όταν πεθαίνουμε;