Τι μπορεί να κάνει η ΕΕ για τη Σερβία;

Η κατάσταση στη Σερβία

Η κατάσταση στη Σερβία είναι τεταμένη: Καθημερινά υπάρχουν νέες αναφορές για αστυνομική βία εναντίον διαδηλωτών, συλλήψεις και κατηγορίες ότι η κυβέρνηση της χώρας των Δυτικών Βαλκανίων προσλαμβάνει εγκληματικές συμμορίες εναντίον του ίδιου του άμαχου πληθυσμού της. Από την κατάρρευση ενός στέγαστρου σιδηροδρομικού σταθμού στη βόρεια σερβική πόλη Νόβι Σαντ τον Νοέμβριο του 2024, σκοτώνοντας 16 άτομα, οι διαμαρτυρίες κατά της κυβέρνησης της Σερβίας συνεχίζονται με αμείωτη ένταση.

Οι διαδηλώσεις ήταν ειρηνικές για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά τις τελευταίες ημέρες, η βία έχει κλιμακωθεί στους δρόμους της πρωτεύουσας, Βελιγραδίου και άλλων πόλεων. Ο δεξιός λαϊκιστής πρόεδρος της χώρας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, θέλει τώρα να καταστείλει ακόμη πιο σκληρά τις διαμαρτυρίες.

Αντίκτυποι στην ΕΕ

Πώς αντιδρούν οι Βρυξέλλες στις πρόσφατες κλιμακώσεις στην υποψήφια για ένταξη στην ΕΕ χώρα; Ο Πρέσβης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Σερβία, Αντρέας φον Μπέκερατ, κάλεσε σε δήλωσή του "όλες τις πλευρές να αποκλιμακώσουν τις εντάσεις". Οποιαδήποτε υποψία υπερβολικής χρήσης βίας από την αστυνομία πρέπει να διερευνηθεί σωστά.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε ότι παρακολουθεί στενά την κατάσταση στη Σερβία. Η θέση της είναι σαφής: "Το δικαίωμα σε ειρηνικές διαδηλώσεις και η ελευθερία του συνέρχεσθαι πρέπει να γίνονται σεβαστά".

Κριτική από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Ο ευρωβουλευτής Τονίνο Πίκουλα, εισηγητής για τη Σερβία, επέκρινε τις Βρυξέλλες για την έλλειψη ενιαίας στάσης απέναντι στη Σερβία. "Η ΕΕ δεν έχει επί του παρόντος ούτε το κίνητρο ούτε την ικανότητα να ενεργήσει διαφορετικά".

Στρατηγικά συμφέροντα

Τα στρατηγικά συμφέροντα των Βρυξελλών και του Βελιγραδίου παίζουν ρόλο. Το 2024, η ΕΕ υπέγραψε συμφωνία με τη Σερβία για πρόσβαση στο σερβικό λίθιο. Η Σερβία έχει εκμεταλλευτεί τις σχέσεις της με τη Ρωσία, γεγονός που καθιστά την ΕΕ επιφυλακτική.

Δημοσκοπήσεις και εμπιστοσύνη

Μια έρευνα του Διεθνούς Ρεπουμπλικανικού Ινστιτούτου έδειξε ότι μόνο το 40% των Σέρβων υποστηρίζουν την ένταξη στην ΕΕ. Πολλοί πιστεύουν ότι η ΕΕ δεν ενδιαφέρεται σοβαρά για την ένταξη των κρατών των Δυτικών Βαλκανίων.

Οικονομικά κίνητρα

Η ΕΕ έχει υποσχεθεί 1,6 δισεκατομμύρια ευρώ στη Σερβία έως το 2027, αλλά αυτά τα κεφάλαια συνδέονται με την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων. Η ΕΕ θα μπορούσε να μειώσει ή να καθυστερήσει την κατανομή τους αν διαπιστωθεί ότι η Σερβία δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της.