Θορυβώδεις και ενοχλητικοί γείτονες: Πώς σας καλύπτει ο νόμος

Ζώντας την καθημερινότητα των μεγαλουπόλεων και της υποχρεωτικής συγκατοίκησης σε μεγάλες πολυκατοικίες ή πυκνοκατοικημένες περιοχές, πολλοί είναι εκείνοι που έχουν δυσφορήσει ή και απηυδήσει με τη συμπεριφορά γειτόνων τους.

Ποια είναι όμως τα δικαιώματά μου και πώς προστατεύομαι όταν ο γείτονάς μου ή η διπλανή στην οικία μου επιχείρηση προκαλεί υπερβολικό θόρυβο, ρύπους, οσμές, κλπ;

Την απάντηση για τα δικαιώματά μας σε κάθε περίπτωση δίνει η δικηγόρος Ειρήνη Καψάλη. «Η ραγδαίως αυξανόμενη συγκέντρωση ολοένα περισσότερων κατοίκων στους αστικούς ιστούς, έχει ως αποτέλεσμα να εμφανίζονται καθημερινά περιστατικά προσβολής της νομής, τα οποία σχετίζονται με διαταράξεις από εκπομπές θορύβου, οσμών, ρύπων, δονήσεων, αιθάλης κλπ, προερχόμενες τόσο από γειτονικά ακίνητα κατοίκων όσο και από γειτονικούς επαγγελματικούς χώρους παρακείμενων επιχειρήσεων», αναφέρει αρχικά η κυρία Καψάλη.

Όπως εξηγεί, η νομή συνιστά εμπράγματο δικαίωμα και εννοιολογικά αναλύεται στη φυσική εξουσίαση του ατόμου επάνω σε ένα πράγμα, δηλαδή σε κατοχή, η οποία όμως πρέπει να ασκείται με διάνοια κυρίου. Από τον ορισμό προκύπτει ότι για την κατάφαση της νομής απαιτείται η συνδρομή δύο στοιχείων: α) το σωματικό (corpus) και β) το βουλητικό (animus domini).

Η διάνοια κυρίου καταφάσκεται όταν ο κάτοχος ασκεί την κατοχή του επί του πράγματος με την πεποίθηση ότι ασκεί την εξουσία του αυτή ως κύριος. Για παράδειγμα, τέτοιες πράξεις δηλωτικές της νομής ακινήτου είναι το να το επιβλέπει ο νομέας ανά τακτά χρονικά διαστήματα, χωρίς απαραίτητα να διαμένει μόνιμα σ’ αυτό ή να φροντίζει για τη φύλαξή του.

«Για κάθε μέλος του κοινωνικού συνόλου, ρυθμίζεται μέσω του Αστικού Κώδικα (1003 Α.Κ.) η υποχρέωση να ανέχεται διαταράξεις στη νομή του, όταν αυτές απορρέουν από τη συνηθισμένη χρήση ενός ακινήτου. Η υποχρέωση αυτή, όμως, παύει να υφίσταται, όταν: α) η πράξη της προσβολής και το μέγεθός της παραβλάπτει σημαντικά την χρήση του ακινήτου, β) αν η διατάραξη είναι ανθυγιεινή ή αν καθιστά το ακίνητο ακατάλληλο για κατοικία.

Στην περίπτωση αυτή, όπως υπογραμμίζει, ο νομέας μπορεί να ζητήσει δικαστικά την παύση της διατάραξης, στηριζόμενος στη νομική βάση του άρθρου 57 Α.Κ. (προσβολή προσωπικότητας) και όχι στις διατάξεις περί νομής, ενώ ταυτόχρονα υπέρ αυτού γεννάται δικαίωμα αποζημίωσης του άρθρου 57 παρ. 1 εδ. α’ ΑΚ.

Πράξεις διατάραξης νομής και σχετική νομολογία κατά περίπτωση:

-Θόρυβος προκαλούμενος από ανήλικα τέκνα γειτόνων:

Έχει κριθεί νομολογιακά ότι από τη φασαρία που δημιουργούν τα ανήλικα παιδιά οικογένειας που διαμένει σε γειτονικό ακίνητο, όπως τσιρίδες, ποδοβολητά, κλάματα και καυγάδες, απειλείται η υγεία των αιτούντων.

-Θόρυβος προκαλούμενος από κατοικίδια ζώα:

Όλο και συχνότερα, οδηγούνται στα δικαστήρια, περιπτώσεις, κατά τις οποίες δεσποζόμενοι σκύλοι ενοχλούν τους κατοίκους, γαβγίζοντας αδιάκοπα.

Ο νομέας που διαταράσσεται πρέπει να απευθυνθεί είτε στην Αστυνομία, είτε στο Τμήμα Περιβάλλοντος της οικείας Περιφέρειας, η οποία αναλαμβάνει τη μέτρηση.