Παύλος Φύσσας: Δώδεκα χρόνια από τη δολοφονία του

Ο Παύλος Φύσσας, γνωστός στη χιπ-χοπ σκηνή ως Killah P, δολοφονήθηκε πριν από δώδεκα χρόνια, στις 18 Σεπτεμβρίου 2013, από το μέλος της Χρυσής Αυγής Γιώργο Ρουπακιά. Η απώλεια του Φύσσα «πάγωσε» τη χώρα και μετέτρεψε τον Παύλο σε αιώνιο σύμβολο του αντιφασιστικού αγώνα. Η δίκη που ακολούθησε αποκάλυψε την αλήθεια: η «Χρυσή Αυγή» δεν ήταν απλώς ένα πολιτικό κόμμα, αλλά μια εγκληματική οργάνωση.

Γεννημένος στις 10 Απριλίου 1979 στο Πέραμα, σε μια εργατική οικογένεια, ο Παύλος γνώριζε από πρώτο χέρι τις δυσκολίες της ζωής. Ο πατέρας του εργαζόταν στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη, και ο ίδιος ακολούθησε παρόμοιο δρόμο μετά το σχολείο. Κι όμως, η καρδιά του χτυπούσε για τη μουσική. Με τη χιπ-χοπ έγινε η φωνή μιας γενιάς που αναζητούσε δικαιοσύνη, αλήθεια και αξιοπρέπεια. Οι στίχοι του έθιγαν κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα.

Το βράδυ που «πάγωσε» ο χρόνος και η δίκη που έγραψε ιστορία

Στις 17 Σεπτεμβρίου 2013, σε μια καφετέρια στο Κερατσίνι, ο Παύλος διαπληκτίστηκε με μέλη της Χρυσής Αυγής. Λίγο αργότερα, δέχτηκε επίθεση από ομάδα χρυσαυγιτών. Οι μαχαιριές στο στήθος του τον οδήγησαν στο Γενικό Κρατικό της Νίκαιας, όπου άφησε την τελευταία του πνοή τα ξημερώματα της 18ης Σεπτεμβρίου. Ακόμα και στα τελευταία του λόγια, βρήκε τη δύναμη να κατονομάσει τον δολοφόνο του, Γιώργο Ρουπακιά.

Η δίκη ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2015 και αποτέλεσε ορόσημο για τη σύγχρονη ελληνική ιστορία. Με 69 κατηγορούμενους, ανάμεσά τους ηγετικά στελέχη της Χρυσής Αυγής, οι κατηγορίες περιλάμβαναν ένταξη σε εγκληματική οργάνωση και απόπειρες ανθρωποκτονίας.

Στις 7 Οκτωβρίου 2020, το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων έκρινε την «Χρυσή Αυγή» ως εγκληματική οργάνωση, με τους Μιχαλολιάκο, Λαγό, Κασιδιάρη, Παππά, Ματθαιόπουλο, Παναγιώταρο και Γερμενή να καταδικάζονται για διεύθυνση. Ο Ρουπακιάς κρίθηκε ένοχος για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, ενώ άλλοι 15 συνεργοί καταδικάστηκαν για συνέργεια.

Παρά τη βαριά καταδίκη, πέντε χρόνια αργότερα, στις 12 Σεπτεμβρίου 2025, ο Νίκος Μιχαλολιάκος αποφυλακίστηκε με το αιτιολογικό σοβαρών προβλημάτων υγείας. Ο πρωτόδικα καταδικασμένος σε δεκατρία χρόνια και έξι μήνες κάθειρξη, πλέον εκτίει την ποινή του σε κατ’ οίκον περιορισμό στην Πεύκη, με την υποχρέωση να παρουσιάζεται στο αστυνομικό τμήμα μία φορά τον μήνα. Μια απόφαση που ξύπνησε οργή και μνήμες.

Η μνήμη του Παύλου ζωντανή μέσα από τη μουσική

Κάθε Σεπτέμβρη, ο Παύλος Φύσσας «ξαναζεί» μέσα από φωνές και κιθάρες. Στις 17 Σεπτεμβρίου, στα Λιπάσματα της Δραπετσώνας, πραγματοποιήθηκε μεγάλη συναυλία στο πλαίσιο του «Φεστιβάλ στη Θάλασσα», με ελεύθερη είσοδο. Στη σκηνή ανέβηκαν καλλιτέχνες όπως ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου, η Μάρθα Φριτζήλα, οι 1000mods, οι Ακροβάτες, ο Βέβηλος, ο Αλέξανδρος Κτιστάκης, ο Απόστολος Ρίζος, ο Σπύρος Γραμμένος, οι Aria, Otros Mundos, Sigmataf, The Noodles και Urban Pulse.

«Ο Παύλος ήταν γνωστός και αγαπητός σε όλο τον Πειραιά»

Μιλώντας στο Newsbomb, ο Στάθης, μέλος του Συλλόγου Πολιτισμού «Παύλος Killah P Φύσσας», τόνισε ότι ο ραπερ ήταν ιδιαίτερα γνωστός στον Πειραιά, όχι μόνο για τη μουσική του αλλά και για τον χαρακτήρα του. Όπως είπε, «ήταν πολύ κοινωνικός και δημιουργικός άνθρωπος και τον αγαπούσαν. Με τη ζωή του, με τις στάσεις του, με τα τραγούδια του και με την καθημερινότητά του. Η δολοφονία του αποτέλεσε τεράστιο σοκ για όλη την κοινωνία και σημάδεψε τους πάντες».

Στη συνέχεια πρόσθεσε πως «ο Παύλος ήταν εργατικός. Δούλευε για να τα βγάλει πέρα, αλλά αξιοποιούσε τον χρόνο του και στη μουσική και στην τέχνη. Δεν ήθελε απλά να εκφράζεται ατομικά, αλλά και πιο συλλογικά, πιο κοινωνικά. Όπως έλεγε κι ο ίδιος: “Άκουσέ με, για να δεις ποιος είμαι”».

Όσον αφορά τις φετινές εκδηλώσεις, υπογράμμισε ότι «ο Σεπτέμβρης είναι πάντα αφιερωμένος στον Παύλο. Οι εκδηλώσεις κρατούν πέντε ημέρες και περιλαμβάνουν και πολιτιστικά δρώμενα, πέρα από τα πολιτικά. Παράλληλα, συνδέονται με τους τρέχοντες κοινωνικούς αγώνες».

Αναφερόμενος στη νέα απόφαση αποφυλάκισης του Νίκου Μιχαλολιάκου, σημείωσε ότι «η μεταχείρισή του υπήρξε πάντα προνομιακή, τόσο εντός όσο και εκτός φυλακής. Το ίδιο ισχύει και για τα υπόλοιπα μέλη της ηγεσίας της Χρυσής Αυγής. Θεωρούμε τις αποφάσεις αυτές σκανδαλώδεις και προκλητικές, γιατί υπάρχει διαφορετική αντιμετώπιση σε αντίθεση με απλούς πολίτες ή αγωνιζόμενους».

«Είμαστε εν αναμονή της ολοκλήρωσης της δευτεροβάθμιας δίκης»

Η συνήγορος υπεράσπισης της οικογένειας Φύσσα, Ελευθερία Τομπατζόγλου, δήλωσε ότι «δώδεκα χρόνια μετά την ανθρωποκτονία του Παύλου Φύσσα είμαστε εν αναμονή της ολοκλήρωσης της δευτεροβάθμιας δίκης, ενώ οι ημέρες της επετείου συνέπεσαν με την αποφυλάκιση του αρχηγού της εγκληματικής οργάνωσης, όταν άλλοι κρατούμενοι παλεύουν χρόνια για την υφ’ όρον απόλυσή τους παρά το γεγονός ότι πληρούν τις προϋποθέσεις».

Η κυρία Τομπατζόγλου υπογραμμίζει: «Θεωρούμε ότι η καταδίκη των μελών της οργάνωσης θα επικυρωθεί και από το Πενταμελές Εφετείο, ώστε να κλείσει οριστικά ο κύκλος που άνοιξε το 2015 με την έναρξη της δίκης».

«Χιλιάδες άνθρωποι τραγουδούν για τον Παύλο»

Ο συνήγορος υπεράσπισης της οικογένειας του Παύλου Φύσσα, Αργύρης Συρίγος, τόνισε ότι «δώδεκα χρόνια μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα από την εγκληματική οργάνωση της Χρυσής Αυγής, οι εκδηλώσεις προς τιμήν του γεμίζουν τους χώρους που διεξάγονται. Χιλιάδες άνθρωποι μιλούν και τραγουδούν για αυτόν και χιλιάδες περπατάνε προς τιμήν του στο δρόμο που έχει πλέον λάβει το όνομά του. Από την άλλη, οι υπεύθυνοι για τη δολοφονία του εκλιπαρούν για ευεργετική μεταχείριση το δικαστικό σύστημα που τάχα εχθρεύονταν και απαξίωναν. Αυτή είναι η δικαίωση του Παύλου και της οικογένειάς του».