11η Σεπτεμβρίου: Πόσο στοίχισε η μέρα που άλλαξε τον κόσμο

Ήταν ένα πρωινό που ξεκίνησε σαν όλα τα άλλα και κατέληξε να αλλάξει τον ρου της Ιστορίας. Η 11η Σεπτεμβρίου 2001 δεν σημάδεψε μόνο τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και ολόκληρο τον κόσμο. Χιλιάδες ζωές χάθηκαν στα συντρίμμια των Δίδυμων Πύργων, οικογένειες διαλύθηκαν, μια πόλη τραυματίστηκε βαθιά και ένα έθνος βυθίστηκε στο πένθος. Όμως, πέρα από το ανείπωτο ανθρώπινο κόστος, η τραγωδία αυτή είχε και έναν βαθύτατο οικονομικό αντίκτυπο που άλλαξε τη Νέα Υόρκη, τις ΗΠΑ και την παγκόσμια οικονομία.

Σχεδόν 3.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και πάνω από 2,8 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα γραφειακών χώρων στο Κάτω Μανχάταν καταστράφηκαν ή υπέστησαν ζημιές. Οι απώλειες δεν περιορίζονταν σε κτίρια και υποδομές, αλλά σε ανθρώπινες ιστορίες, επαγγελματικές σταδιοδρομίες και οικογενειακά όνειρα. Μια μελέτη της Federal Reserve Bank of New York εκτίμησε το «κόστος» των χαμένων ζωών σε περίπου 7,8 δισ. δολάρια.

Ο χαμός φυσικού κεφαλαίου ήταν τεράστιος: περίπου 16,4 δισ. δολάρια χρειάστηκαν για την αποκατάσταση ή την αντικατάσταση κτιρίων και περιεχομένων, ενώ άλλα 3,7 δισ. δολάρια προορίζονταν για ζημιές σε υποδομές. Ο καθαρισμός του «Ground Zero» μόνο κόστισε 1,5 δισ. δολάρια.

Η Wall Street στο μάτι του κυκλώνα

Η καρδιά των αγορών χτυπούσε λίγα μόλις τετράγωνα μακριά από το σημείο της τραγωδίας. Το NYSE και το Nasdaq έκλεισαν για τέσσερις ημέρες, το μεγαλύτερο κλείσιμο από το 1933. Όταν επανήλθαν, οι αγορές κατέρρευσαν. Ο Dow Jones υποχώρησε κατά 684 μονάδες (-7,1%) σε μία ημέρα, ενώ η συνολική απώλεια κεφαλαιοποίησης εκτιμάται σε 1,4 τρισεκατομμύρια δολάρια.

Το κόστος σε μακροπρόθεσμη κλίμακα

Συνολικά, οι μελέτες υπολογίζουν ότι το κόστος της 11ης Σεπτεμβρίου ξεπέρασε τα 33 – 36 δισ. δολάρια σε τιμές 2002, δηλαδή περίπου 60 – 70 δισ. δολάρια σε σημερινές αξίες. Οι πόλεμοι σε Ιράκ και Αφγανιστάν, οι αυξημένες δαπάνες για την ασφάλεια και η «μάχη κατά της τρομοκρατίας» κόστισαν τρισεκατομμύρια δολάρια και εξακολουθούν να επιβαρύνουν τις ΗΠΑ μέχρι σήμερα.

Η 11η Σεπτεμβρίου έφερε μαζί της ένα νέο οικονομικό δόγμα: μεγαλύτερες επενδύσεις στην ασφάλεια, αλλαγές στο κόστος μεταφορών και αυξημένο κόστος ασφάλισης. Η μαύρη επέτειος της 11ης Σεπτεμβρίου είναι πάνω απ’ όλα μια υπενθύμιση για το ανθρώπινο δράμα που δεν αποτιμάται σε αριθμούς.